Energietransitie en energiearmoede de Gemeente Lelystad

Sinds de jaren ‘90 is de verduurzaming van de energievoorziening steeds belangrijker geworden. Diverse kabinetten hebben doelen gesteld voor het terugbrengen van broeikasgassen, het opwekken van meer duurzame energie en het besparen van energie. Sinds het nationale Klimaatakkoord staat het energiebeleid in het teken van de energietransitie . De energietransitie is de maatschappelijke en economische verandering die nodig is voor een economie die gebaseerd is op het streven naar een laag energiegebruik en het opwekken van hernieuwbare energie zoals windenergie, zonne-energie, bio-energie en aardwarmte. Gegeven de grote Nederlandse afhankelijkheid van gas, valt deze opgave in de praktijk bepaald niet mee.

Gemeenten hebben een grote rol gekregen in de energietransitie. Zij zijn de regievoerders van een haalbare, betaalbare en uitvoerbare energietransitie van de gebouwde omgeving. Dat gaat wijk voor wijk. De gemeente(raad) bepaalt welke wijk wanneer aan de beurt is om van het gas te gaan. Het is de bedoeling dat inwoners bij deze plannen worden betrokken. De energietransitie is dusdanig verstrekkend dat beleidsdoelen en beleidsvorming niet alleen op lokaal niveau, maar ook op internationaal , Europees, landelijk en regionaal niveau worden bepaald. Veel gemeenteraden vinden deze gelaagdheid en het top down karakter van de energietransitie ingewikkeld.

Waarom nu dit onderzoek?

Voor deze raadsperiode is de energietransitie een zeer relevante ontwikkeling die zich op vele niveaus van het openbaar bestuur manifesteert. De komende jaren blijft de energietransitie naar verwachting prominent op de bestuurlijke agenda, al was het maar omdat de (onbedoelde) neveneffecten van het overheidsbeleid inmiddels zwaar drukken op de samenleving. In de campagnes van Lelystadse politieke partijen voor de gemeenteraadsverkiezingen 2022 was veel aandacht voor energietransitie in de gemeente Lelystad en de haalbaarheid en betaalbaarheid hiervan voor de Lelystadse burger. Zorgen over energiearmoede waren een belangrijk aandachtspunt. Een ander zorgpunt is de betrokkenheid van burgers en de democratische legitimiteit van de transitie. Gegeven het belang van het onderwerp heeft de rekenkamer Lelystad besloten een onderzoek te starten naar het thema energietransitie en -armoede.

Doelstelling van het onderzoek naar energietransitie en -armoede

Hoofdvraag in dit onderzoek is: ‘Waar liggen in de energietransitie en in het desbetreffende eigen beleid van de gemeente Lelystad de kansen en risico’s voor de gemeente Lelystad en waar kan de gemeente Lelystad het verschil maken voor haar burgers op het gebied van de technische en maatschappelijke transitie, met specifieke aandacht voor participatie en energiearmoede?’ Het onderzoek moet inzicht verschaffen in dit vraagstuk en uiteindelijk, op basis van het feitenrelaas, een handelingsperspectief voor de raad schetsen.

Wat is de planning?

Onderzoeksbureau SEO Economisch Onderzoek voerde dit onderzoek voor de rekenkamer Lelystad uit.