Ontwerp programmabegroting 2024 – 2027

Geplaatst: 5-10-2023

Het college van Lelystad heeft dinsdag 3 oktober 2023 de ontwerp Programmabegroting 2024 – 2027 ter besluitvorming aan de gemeenteraad voorgelegd. Met de kadernota 2024 - 2027 heeft de gemeenteraad al eerder duidelijkheid aan het college gegeven over de financiële- en inhoudelijke kaders. Met het vaststellen van de programmabegroting worden de budgetten vrijgeven voor de uitvoering in 2024. Daarnaast wordt er een doorkijkje gegeven in de jaren daarna.

De budgetten zijn geactualiseerd naar aanleiding van de besluitvorming bij de kadernota. Zo is er aanvullend budget beschikbaar gesteld voor het beheer van MFA’s en is er geld vrijgemaakt voor uitbreiding van vrijwilligersactiviteiten en de herinrichting van de Neringpassage. Ook is er meer budget beschikbaar gemaakt voor het bevorderen van cultuur in de wijk en wordt er geïnvesteerd in de culturele infrastructuur. Daarnaast wordt er ingezet op de renovatie en uitbreiding van sportaccommodaties en zijn er middelen beschikbaar gesteld voor het Volwassenenfonds Sport & Cultuur. Al deze besluiten zijn verwerkt in budgetten van de ontwerp programmabegroting 2024 – 2027.

Voortvarend aan de slag met het raadsakkoord

Lelystad is, als hoofdstad van Flevoland, de afgelopen jaren gegroeid tot een middelgrote en volwassen stad met zelfvertrouwen. De provinciehoofdstad durft zich te onderscheiden en dat blijkt ook uit het aantal mooie ontwikkelingen dat de aankomende jaren concreet wordt. Samengevat gaat het om de drie hoofdaccenten uit het raadsakkoord: 

1. We willen de groei van de stad versnellen en dit gelijk op laten gaan met de ontwikkeling van voorzieningen en de uitvoering van de maatschappelijke opgave.
2. We willen de stad vergroenen en de ambitie van Lelystad als hoofdstad van de nieuwe natuur verder versterken.
3. We willen het Stadshart versterken, het stationsgebied een upgrade geven en stappen maken met de integrale gebiedsaanpak Samen Lelystad Oost.

In de programmabegroting van het afgelopen jaar zijn de ambities uit het raadsakkoord financieel vertaald. De besluitvorming uit de kadernota 2024 – 2027 levert daar een mooie bijdrage aan. 

Actualisatie financieel perspectief 2024 – 2027

Bij het opstellen van deze ontwerp programmabegroting 2024 – 2027 is in vervolg op het kadernotaproces gekeken naar de diverse beleidsterreinen en de actuele ontwikkelingen die zich daarbinnen voordoen. Het uitgangspunt is en blijft het opstellen van een zo realistisch mogelijke begroting en meerjarenraming. 

De budgetten voor uitvoering van de Participatiewet en de Wet maatschappelijke ondersteuning lijken op dit moment nog steeds toereikend  te zijn. Dat ligt echter voor de uitvoering van de Jeugdhulp anders. Er ligt op dit terrein nog steeds een onverminderd grote opgave en in deze programmabegroting wordt voorgesteld om de begroting en meerjarenraming te actualiseren op basis van de laatste inzichten. 
Deze bijstelling betekent echter niet dat het college zich bij de situatie neerlegt. De uitvoering van het overige gemeentelijk takenpakket komt door deze oplopende kosten namelijk steeds verder onder druk te staan.

Er zijn ook ontwikkelingen die zorgen voor wat meer financiële ruimte. Zo valt de bijdrage die de gemeente ontvangt uit het gemeentefonds naar verwachting hoger uit dan eerder werd ingeschat. Ook is in de komende jaren minder budget benodigd voor het betalen van rente. 

In 2024 en 2025 een sluitende begroting, maar met ingang van 2026 een tekort

Doordat het Rijk met ingang van 2026 gemeenten op een andere manier wil financieren zullen er tekorten ontstaan. Er wordt in de media dan ook wel gesproken over het ‘ravijnjaar 2026’ om aan te geven dat de inkomsten van gemeenten fors teruglopen in vergelijking met 2025. In deze ontwerp programmabegroting zijn de inkomsten en uitgaven in de jaren 2024 en 2025 in evenwicht en met ingang van 2026 is er sprake van een aanzienlijk jaarlijks tekort.  

Bij het opstellen van deze ontwerp programmabegroting 2024 – 2027 heeft het college zich gehouden aan het advies dat door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten is afgegeven. Het advies is om een realistische begroting en meerjarenraming op te stellen en zichtbaar te maken wat het effect is van de teruglopende inkomsten met ingang van 2026. Dat dit naar verwachting resulteert in een tekortbegroting met ingang van 2026 geeft een duidelijk signaal af richting het Rijk. 

Wethouder Dennis Grimbergen: "Het presenteren van een tekortbegroting met ingang van 2026 is, in het licht van de discussies die nog gevoerd gaan worden met het Rijk, op dit moment goed verdedigbaar. Tegelijkertijd moeten we ook oog hebben voor de realiteit, waarin de middelen schaars zijn en het nieuwe kabinet keuzes zal moeten maken. In goed overleg met de gemeenteraad bereiden we ons daarom voor op het maken van keuzes, met behulp van Zero Based Begroten".

Inmiddels is dit proces in de organisatie uitgerold en worden alle taakvelden binnen de begroting geanalyseerd. Er wordt in kaart gebracht welke activiteiten worden uitgevoerd en wat dat kost. Hoewel het ‘ravijnjaar 2026’ nog ver weg lijkt - en er over de precieze omvang van de financiële opgave van alles gezegd kan worden – zal er naar verwachting wel bezuinigd moeten worden. Naast het opnieuw inrichten van de begroting worden er binnen het proces van Zero Based Begroten daarom ook ombuigingsmogelijkheden in beeld gebracht. 

Vervolg

De gemeenteraad heeft de bevoegdheid om de financiële middelen beschikbaar te stellen. Dat heet het ‘budgetrecht’. Door de programmabegroting vast te stellen geeft de gemeenteraad het college toestemming om geld uit te geven aan de afgesproken activiteiten. Op dinsdag 14 november staat de besluitvorming in de gemeenteraad op de agenda.