Vrijstelling leerplicht, uitzonderingen en extra verlof

Kinderen zijn leerplichtig vanaf de eerste schooldag in de maand na hun vijfde verjaardag. In een aantal situaties kunt u vrijgesteld zijn van de verplichting om uw kind in te schrijven op een school dan wel de school te laten bezoeken.

U kunt uw gemeente dan vragen om vrijstelling van de leerplicht. Dit kan bijvoorbeeld als uw kind door psychische of lichamelijke klachten geen onderwijs kan volgen. Of als uw kind naar een school in het buitenland gaat.

Er zijn 3 soorten bijzonder verlof of vrijstelling:

1. Vrijstelling voor een paar uur per week voor kinderen van 5 jaar oud
2. Vrijsteling van inschrijving op een school
3. Vrijstelling van schoolbezoek (goed gekeurd verlof)

Hoe het werkt leest u hieronder.

1. Minder lesuren in uitzonderlijke gevallen tot 6 jaar

Voor sommige kinderen is de schooldag erg vermoeiend. In uitzonderlijke situaties mag een kind tot zes jaar vijf uur per week thuisblijven. Hiervoor heeft u geen toestemming nodig. U moet het wel melden bij het hoofd van de school.

Heeft uw kind meer rust nodig? Dan kunt u nog 5 extra uren vrij vragen. Dit mag tot uw kind 6 jaar is. Vraag hiervoor toestemming aan de directeur van de school. In totaal mag het niet meer dan 10 uur per week zijn. Zesjarigen moeten het volledige onderwijsprogramma volgen.

2. Vrijstelling van inschrijving op een school

Als uw kind 5 jaar oud is, moet uw kind ingeschreven zijn op een school. Uw kind is dan leerplichtig. Soms kunt u een vrijstelling aanvragen. Dit moet u jaarlijks voor 1 juli doen bij de leerplichtambtenaar. De leerplichtambtenaar controleert of kinderen naar school gaan. De vrijstelling geldt steeds voor 1 schooljaar.

Wanneer kunt u een beroep op vrijstelling doen?

• Vrijstelling op medische gronden (artikel 5 onder a)

Kinderen die op lichamelijke of psychische gronden (nog) niet geschikt zijn om tot een school te worden toegelaten, moeten zijn vrijgesteld van de leerplicht. Ouders hoeven hun kind dan ook niet in te schrijven op een school. U moet een beroep op vrijstelling van de leerplicht dit jaarlijks doen voor 1 juli. Dit geldt ook als uw kind op een medisch kinderdagverblijf zit en de leerplichtige leeftijd heeft bereikt.

U heeft daarvoor een onafhankelijke verklaring van een arts, psycholoog of pedagoog nodig. De eigen arts van uw kind mag deze verklaring niet maken. De gemeente Lelystad heeft hiervoor de organisatie Argonaut aangesteld.

Met het indienen van dit beroep gaat u akkoord dat de Gemeente Lelystad uw gegevens en bijgevoegde bijlagen deelt met de organisatie Argonaut. Dit geldt alleen wanneer het een vrijstelling op medische groenden (artikel 5 onder a) betreft . Zij zijn door de gemeente Lelystad aangewezen om onderzoek te doen, dat nodig is voor het opstellen van een verklaring, door een onafhankelijk arts. Argonaut zal vervolgens contact met u opnemen voor het maken van een afspraak over de inhoudelijke beoordeling van uw beroep op vrijstelling. Zij zullen na hun onderzoek, met uw toestemming, het advies uitbrengen aan de gemeente Lelystad over de belastbaarheid van uw zoon/dochter voor het volgen van onderwijs. Na dit advies ontvangt u van de gemeente Lelystad schriftelijk bericht over uw beroep op vrijstelling.

• Vrijstelling op grond van overwegende bedenkingen tegen de richting van het onderwijs (artikel 5 onder b)

Ouders zoeken voor hun kind een schoolomgeving die aansluit bij de eigen waarden en levensovertuiging. In het Nederlandse schoolsysteem is ruimte voor uiteenlopende schooltypen. Is er geen school in uw buurt die aansluit bij uw levensbeschouwelijke richting? Dan kunt u een beroep doen op vrijstelling.

Hoe het werkt

Tenminste één maand voordat uw kind leerplichtig wordt doet u een beroep op vrijstelling. U kunt geen beroep op deze vrijstelling doen wanneer uw kind ingeschreven staat of stond op één van de scholen waartegen u nu bedenkingen uit.

Wat u moet doen

U stelt een verklaring op waarin u toelicht welke bedenkingen u heeft tegen de levensbeschouwelijke of godsdienstige (dus niet pedagogische) richting van alle scholen binnen redelijke afstand van uw woning waarop uw kind geplaatst kan worden.

Met deze verklaring kunt u een beroep op vrijstelling doen.

• Vrijstelling vanwege het volgen van onderwijs in het buitenland (artikel 5 onder c)

U heeft als ouder de verplichting om uw kind in te schrijven op een school in Nederland en ervoor te zorgen dat uw kind deze school bezoekt. Als uw kind in het buitenland onderwijs gaat volgen maar ingeschreven blijft in Nederland, heeft u vrijstelling nodig van deze verplichting.

Hoe het werkt

U vraag de vrijstelling aan vóór 1 juli*. Aan het einde van het schooljaar vraagt de consulent leerlingzaken u om een verklaring van het bevoegd gezag van de school waaruit blijkt dat uw kind deze school ook regelmatig heeft bezocht.

* Wordt uw kind midden in het schooljaar 5 jaar? Dan doet u tenminste één maand voordat uw kind 5 jaar wordt (en dan dus leerplichtig) een beroep op deze vrijstelling.

Wat u moet doen

Vraag de directeur van de school in het buitenland om een bewijs/verklaring dat uw kind daar staat ingeschreven en daar onderwijs gaat volgen. In de verklaring staat:

• de naam en contactgegevens van de school in het buitenland
• de naam en geboortedatum van uw zoon/dochter
• de datum van inschrijving op de school in het buitenland
• de startdatum
• de klas en type onderwijs
• een stempel van de school
• een handtekening van de directeur

Heeft u de verklaring van de school ontvangen? Dan kunt u met deze verklaring een vrijstelling aanvragen. Is de verklaring in een andere taal dan Nederlands, Engels, Duits of Frans? Dan moet u een vertaling door een erkend vertaalbureau toevoegen.

• Vrijstelling wegens het beroep van de ouders (artikel 5 a)

U woont en werkt niet op 1 plek. Als u kermisexploitant of circusmedewerker bent, dus een zogenaamd trekkend bestaan heeft, geldt in bepaalde gevallen van rechtswege vrijstelling van geregeld schoolbezoek voor de maanden maart tot en met oktober.

Digitaal aanvragen vrijstelling leerplicht

Als u een beroep doet op vrijstelling van de verplichting om uw kind in te schrijven op grond van bovenstaande redenen, dan kunt u dit digitaal regelen via het burgerportaal. U heeft hiervoor een DigiD-code nodig.

3. Vrijstelling van schoolbezoek

Er zijn momenten dat uw kind niet naar school hoeft te gaan. Dit heet ‘geoorloofd schoolverzuim’. Bijvoorbeeld bij:

• ziekte;
• schorsing;
• vanwege het geloof;
• een huwelijk;
• een begrafenis.

Vrijstelling vanwege gewichtige omstandigheden

Gewichtige of bijzondere omstandigheden zijn situaties die buiten de wil van de ouders en/of leerling liggen. U dient de aanvraag schriftelijk in bij de schooldirecteur. Hierbij heeft u stukken nodig die de aanvraag ondersteunen (‘bewijzen’ waarom u het verlof aanvraagt).

Voorbeelden van ‘verlof door gewichtige omstandigheden’ zijn een verhuizing, huwelijk etc. Klik hier om de Flyer verlof buiten schoolvakanties te bekijken voor meer informatie.

Houdt u rekening met de volgende voorwaarden:

• Vrijstelling tot en met 10 schooldagen (per schooljaar), vraagt u aan bij de schooldirecteur.
• Vrijstelling voor meer dan 10 schooldagen (per schooljaar), vraagt u aan bij de leerplichtambtenaar.   
• Dien de aanvraag uiterlijk 8 weken van tevoren in. Als dit voor u niet mogelijk is moet aangeven waarom dit niet is gebeurd.
• Bij de aanvraag dient u bewijsmiddelen te voegen, voor zover redelijkerwijze mogelijk.

Extra verlof bij religieuze verplichtingen

Wanneer een kind plichten moet vervullen die voortvloeien uit godsdienst of levensovertuiging, bestaat er recht op verlof. Als richtlijn geldt dat hiervoor één dag per verplichting wordt vrij gegeven. Indien uw kind gebruikt maakt van deze vorm van verlof, dient u dit minimaal twee dagen van te voren bij de directeur van de school aan te vragen. Voor culturele bijeenkomsten of festiviteiten bestaat géén recht op verlof.

Extra verlof buiten de schoolvakanties

In principe is het niet mogelijk om vrij te krijgen voor vakantie buiten de schoolvakanties om. Er wordt een uitzondering gemaakt voor ouders met bepaalde beroepen die tijdens geen enkele schoolvakantie in het schooljaar met het gezin op vakantie kunnen, bijvoorbeeld omdat u:

• seizoensgebonden werk heeft, bijvoorbeeld in de fruitteelt of horeca;
• met piekdrukte te maken krijgt tijdens schoolvakanties;
• als zelfstandige een groot deel van uw inkomen mist als u tijdens de schoolvakanties weg bent.

In dat geval kunt toestemming vragen voor verlof buiten de schoolvakanties. Dit heet ‘beroep op vrijstelling’. U dient aan te kunnen tonen dat verlof in de schoolvakanties echt niet mogelijk is met bewijzen. Bijvoorbeeld met:

• een verklaring van uw accountant. Hiermee laat u zien dat u een groot deel van uw inkomsten mist als u tijdens schoolvakanties op vakantie gaat. Dit heet ook wel een ‘onoverkomelijk bedrijfseconomisch risico’.
• een verklaring van uw werkgever als u seizoenswerk doet.

Klik hier om de Flyer verlof buiten schoolvakanties te bekijken voor meer informatie.

Voorwaarden vakantie buiten de schoolvakanties

Er zijn een aantal wettelijke voorwaarden verbonden aan verlof buiten de schoolvakanties. Uw kind krijgt alleen vrij om op vakantie te gaan als:

• het verlof niet in de eerste 2 lesweken na de zomervakantie valt;
• u door uw werk niet op vakantie kunt tijdens de schoolvakanties’;
• u dit schooljaar nog niet buiten de schoolvakanties op vakantie bent geweest;
• u niet 2 weken achter elkaar op vakantie kunt met uw gezien, in geen enkele schoolvakantie.

Toestemming aanvragen verlof bij directeur van de school

Dit moet 8 weken of eerder voordat u op vakantie gaat. De directeur mag uw kind vrij geven voor maximaal 10 schooldagen. Dit mag 1 keer in een schooljaar. Langer op vakantie gaan buiten de schoolvakanties mag niet van de wet.  De directeur beslist of u kind buiten de schoolvakanties op vakantie mag. Bent u het niet eens met de beslissing? Dan kunt u dit schriftelijk aan de directeur melden. Wilt u langer dan 10 dagen extra schoolverlof aanvragen, dan beslist de consulent leerlingzaken van de gemeente Lelystad over de verlofaanvraag. De schooldirecteur geeft de verlofaanvraag door aan de consulent leerlingzaken via leerlingzaken@lelystad.nl. Hij/zij informeert u of u voor dit extra verlof in aanmerking komt.

Klik hier voor het aanvraagformulier voor verlof buiten de schoolvakanties. U kan het formulier ook via school aanvragen.

Ongeoorloofd verzuim (luxe schoolverzuim)

Verlof dat wordt opgenomen zonder toestemming van de directeur of de consulent leerlingzaken wordt gezien als ongeoorloofd schoolverzuim (luxe schoolverzuim). De directeur is verplicht dit aan de lconsulent leerlingzaken te melden. Deze stelt vervolgens een onderzoek in en beslist of er een proces-verbaal wordt opgemaakt.