Leerplicht en kwalificatieplicht

Bijna alle kinderen in Nederland gaan als ze 4 jaar zijn naar de basisschool. Jongeren tussen de 5 en 18 jaar zijn verplicht om onderwijs te volgen, totdat ze een startkwalificatie hebben. Voor leerlingen van 5 tot 16 jaar heet dit de leerplicht, voor jongeren tussen 16 en 18 jaar de kwalificatieplicht.

Wie is leerplichtig?

Alle kinderen tussen de 5 en 16 jaar die in Nederland wonen zijn leerplichtig. Dit geldt ook voor kinderen met een andere nationaliteit, nieuwkomers (illegalen, asielzoekers en vreemdelingen) en kinderen die in Nederland wonen maar in het buitenland (grensstreek) naar school gaan.

Een kind moet naar school vanaf de eerste schooldag van de maand die volgt op de maand waarin het vijf jaar wordt. Voorbeeld: een kind dat op 25 november vijf jaar wordt, is leerplichtig vanaf 1 december.

De volledige leerplicht (vijf dagen per week naar school) eindigt aan het einde van het schooljaar waarin de jongere zestien jaar is geworden. Als een kind minimaal 12 volledige schooljaren naar school is geweest, is de leerplicht ook afgelopen. Een groep overslaan op de basisschool telt mee als volledig schooljaar*.

Eerder naar school mag ook

De meeste kinderen gaan al naar school als ze 4 jaar zijn. Ze vallen dan nog niet onder de Leerplichtwet, maar voor hen gelden wel de regels die de school voert over aanwezigheid en het volgen van onderwijs.

Vanaf drie jaar en tien maanden kunt u uw kind alvast laten wennen. Dat mag vijf dagen, eventueel verdeeld over tien dagdelen. Het wennen gaat in overleg met de school.

*Een schooljaar begint op 1 augustus en eindigt op 31 juli van het daaropvolgende jaar.

Wie is kwalificatieplichtig?

Nadat de leerplicht is geëindigd, zijn jongeren tussen de 16 en 18 jaar, die geen startkwalificatie hebben, kwalificatieplichtig. Een startkwalificatie is (minimaal) een havo-, vwo- of mbo diploma vanaf niveau 2 of hoger.

De kwalificatieplichtige jongere heeft de keuze tussen:

• Volledig dagonderwijs volgen: Vijf dagen per week naar school gaan. Hieronder valt het volgen van een Beroeps Opleidende Leerweg (mbo/bol-opleiding) of havo- of vwo-onderwijs.
• Leren en werken combineren: Eén dag per week naar school gaan en vier dagen werken. Dit is het geval als hij/zij een Beroeps Begeleidende Leerweg volgt (mbo/bbl-opleiding).

Wanneer geldt de kwalificatieplicht niet?

• De kwalificatieplicht geldt niet als de jongere een startkwalificatie heeft. Een startkwalificatie is een havo, vwo of mbo diploma (niveau 2 of hoger). Dit geeft de jongere genoeg ‘bagage’ om een goede baan te vinden of een hbo-opleiding te kunnen volgen.
• De kwalificatieplicht geldt niet voor jongeren die in het voortgezet speciaal onderwijs (vso) het uitstroomprofiel ‘arbeid of dagbesteding’ hebben gevolgd. Datzelfde geldt voor jongeren die een diploma of getuigschrift hebben van de praktijkschool. Indien u als ouder(s) en/of verzorger(s) het verzoek indienen om de leerling (van het praktijkonderwijs of voortgezet speciaal onderwijs arbeid/dagbesteding) uit te schrijven voordat de leerling 18 jaar is, dan is de leerling na uitschrijving niet meer kwalificatieplichtig.

Waarom een startkwalificatie?

Een startkwalificatie geeft een jongere meer kansen om een baan te vinden of een hbo opleiding te gaan volgen.

Elk jaar zijn er duizenden jonge schoolverlaters. Vaak met, maar soms ook zonder een diploma. Jongeren zonder startkwalificatie zijn op de arbeidsmarkt een kwetsbare groep. Ze hebben een groter risico om lang zonder werk te zitten dan degenen die wél over een startkwalificatie beschikken. Om de groep jongeren tot 23 jaar zonder startkwalificatie te verkleinen, heeft de Nederlandse regering met de andere Europese landen afgesproken om actief iets aan dit probleem te doen.

Consequenties van niet behalen startkwalificatie

Een jongere tot 23 jaar zonder een startkwalificatie wordt door de school gemeld bij de gemeente. De RMC-consulent neemt contact op met de jongere. De jongere en de consulent bekijken samen welke mogelijkheden er zijn om weer een opleiding te gaan volgen. Dit kan ook een combinatie van leren en werken zijn.

Jongeren tot 27 jaar die geen startkwalificatie hebben en een uitkering aanvragen, zijn in principe verplicht om te gaan leren of werken.

Meer weten? Klik hier voor meer informatie.